Rust is geen luxe, maar noodzaak voor Ed den Ouden (59)

In het Huis van de Wijk Gageldonk klinken dinsdagochtend rustige stemmen en gedempte geluiden. Veertien zorgorganisaties uit de regio houden hier een themadag rond overprikkeling bij niet-aangeboren hersenletsel (NAH), als onderdeel van de jaarlijkse Dag van de Beroerte. De nadruk ligt dit jaar op een veelvoorkomend maar vaak onbegrepen gevolg van hersenletsel: overprikkeling.

Centraal in het programma staat Ed den Ouden (59), ervaringsdeskundige en schrijver van het boek Crappy Brainz. In 2018 kreeg hij een epileptische aanval, veroorzaakt door een hersenontsteking. “In eerste instantie voelde ik niet veel”, vertelt hij. “Je ligt twee maanden in het ziekenhuis, maar dan begint het pas. Dan merk je pas écht dat er iets niet klopt.”

Wat volgt is een leven dat volledig op z’n kop staat. Ed heeft last van ernstige cognitieve en zintuiglijke overprikkeling. “Een spreadsheet bekijken kan al te veel zijn”, legt hij uit. “Fel licht, onverwachte geluiden – alles komt keihard binnen. Alsof je hersenen geen filter meer hebben.”

Ervaringsverhalen

De themadag is verdeeld in twee delen: een ochtendprogramma voor mensen met NAH en hun naasten, en een middagprogramma voor zorgprofessionals. Beiden krijgen dezelfde pakkende lezing van Ed, én een voorstelling van theatergroep NAH-ja!, waarin ervaringsverhalen worden omgezet in herkenbare, soms confronterende scènes. “Ik hoop dat mensen vandaag iets meenemen”, zegt Den Ouden. “Niet alleen kennis, maar ook handvatten. Want het hoeft niet te blijven bij ‘zo is het nu eenmaal’. Je kunt leren ermee om te gaan.”

Overprikkeling kan iemands leven compleet bepalen

Volgens Elly van Meer-Roelen, coördinator van CVA Ketenzorg West-Brabant en Tholen, is overprikkeling een probleem dat veel groter is dan vaak wordt gedacht. “Het is een van de meest genoemde klachten na een beroerte. Toch wordt het niet altijd gezien of serieus genomen, terwijl het iemands leven compleet kan bepalen.”

Wake-up call voor zorgprofessionals

Daarom is deze bijeenkomst niet alleen bedoeld als steun en herkenning voor cliënten, maar ook als wake-up call voor zorgprofessionals. “We willen bewustwording creëren”, zegt Van Meer-Roelen. “We kunnen het niet altijd oplossen, maar wél kleine stapjes zetten om de wereld voor mensen met NAH minder overprikkelend te maken.”

Voor Ed is dat inmiddels dagelijkse realiteit. Zijn leven is aangepast, gestructureerd, en vooral: rustiger. “Rust is geen luxe”, zegt hij. “Het is noodzaak. En vandaag hoop ik dat iedereen dat een beetje beter begrijpt.”