Van verlossing naar veroordeling: is de ondergang van de ‘sekte’ van Sint Philipsland dichtbij?

In Sint Philipsland noemen ze het ‘de sekte’. Inwoners van het dorp hebben er geen last van, maar er ontstaat wel onrust door. Nadat er jarenlang steeds meer panden in Sint Philipsland worden opgekocht door aanhangers van de vereniging Maerloo lijkt er nu, door rechtszaken en onderlinge ruzies, een einde te komen aan de invloed van de sekte op het dorp. Deze week diende de strafzaak tegen een van de kopstukken, een 56-jarige voormalig notaris uit Sint Philipsland – de uitspraak volgt over twee weken.

Het is druk op een verlaten boerenweggetje langs het Schelde-Rijnkanaal bij Sint Philipsland, een jaar of vijftien geleden. Tientallen auto’s staan er soms geparkeerd langs de Campweg. Vooral veel Belgische kentekens. Allemaal van mensen die hun heil zoeken bij een genezeres die woont in het huis dat verscholen gaat achter een groot hek en een hoge haag.

Die genezeres is mevrouw Bolijn. Zij zou geneeskrachtige gaven hebben en ziet zichzelf als de personificatie van Maria Magdalena. Die genezing komt niet voor niets. Net achter de poort van het met bomen omringde terrein staat een kassa, meteen contant afrekenen.

Of ze echt geneeskrachtige gaven heeft? Volgens mensen in het dorp is het vooral een lucratieve bezigheid, om zichzelf te kunnen onderhouden nadat de genezeres en haar tweede man uit elkaar gaan. Flesjes geneeskrachtig water zouden gewoon jenever zijn, verdund met water.

Geld in stenen

Toch trekt het veel mensen aan en door de jaren heen groeit de beweging. Het wordt even onrustig in Sint Philipsland als de sekte, dan nog bekend als het Internationaal Medisch Centrum, zich vestigt in de nieuwbouwwijk. Staan die talloze auto’s straks in het rustige dorp? De gemeente grijpt in en eist op basis van het bestemmingsplan het vertrek van het Centrum.

Het aantal mensen, dat naar het dorp trekt voor mevrouw Bolijn, blijft toenemen. Stukje bij beetje worden steeds meer huizen opgekocht door mensen uit de sekte. Onderzoek levert zestien panden op. Die staan in en om Sint Philipsland en kunnen in verband worden gebracht met de sekte. Allemaal zonder hypotheek.

Ook het enige café in het dorp wordt opgekocht door een lid van de vereniging. En dat doet toch nog steeds het meeste pijn in het dorp, daar is iedereen die iets wil zeggen het wel over eens.

Uit een stuk van het Financieele Dagblad blijkt dat het opkopen van huizen is uitgedacht door mevrouw Bolijn, in opdracht van Maria Magdalena. ‘Haar geest gaf aan het geld in stenen te stoppen, dan is het moeilijk te stelen.’ Het stuk in het dagblad leidt uiteindelijk tot Kamervragen.

In het dorp zelf gaat het om opvallend veel huizen met dezelfde stijl; met lichtgekleurde bakstenen, in een nieuwbouwwijk. Buiten het dorp gaat het om grote bungalows of boerderijen. Allemaal stuk voor stuk voorzien van een groot toegangshek, hoge heggen en bordjes met ‘verboden toegang’.

Ondoorgrondelijk web

De huizen laten ook iets zien over de meer donkere wereld die schuil gaat achter de sekte. Die huizen staan namelijk niet op naam van de mensen die in die huizen wonen. Op papier zijn ze bijvoorbeeld van allerlei stichtingen of bedrijven met namen als ‘Stichting Het Nieuwe Atlantis associated to International Law’.

In één straat staan bijvoorbeeld drie huizen vlak bij elkaar. Het eerste huis is eigendom van een stichting, gevestigd in het volgende huis. Maar dat huis is op papier weer eigendom van een vrouw in het derde huis. Ook dat derde huis is weer eigendom van een B.V., gevestigd in een van de panden buiten het dorp.

“Een ondoorgrondelijk web van onbekende entiteiten, opgeworpen om zich achter te verschuilen en te ontkomen aan veroordelingen.” Zo omschrijft de advocaat van een van de slachtoffers van de sekte de massa aan vage bedrijfjes. Dat komt naar boven tijdens een rechtszaak om het vermogen van haar cliënt terug te krijgen.

Undue influence

Dat vermogen heeft de cliënt, een 65-jarige vrouw, namelijk door de jaren heen afgestaan aan de sekte. Ruim twee miljoen euro raakt ze op die manier kwijt. Ze tekent onder invloed van de sekte volmachten waarmee ze feitelijk haar bedrijf afstaat aan de sekte. Ook staat ze kostbare juwelen af.

Als haar huwelijk strandt, zoekt de vrouw erkenning en krijgt bij de sekte het gevoel weer ergens bij te horen. Ze maakt schoon in het huis van mevrouw Bolijn, werkt in een tweedehandswinkeltje en heeft haar eigen pedicurepraktijk. Maar met de jaren wordt dat gevoel van erbij horen steeds minder. Het ene moment wordt ze opgehemeld, om later weer keihard onderuit gehaald te worden.

In augustus 2018 barst de bom en wordt de 65-jarige vrouw plotseling gedwongen de sekte te verlaten. Ook haar eigen huis, een groot pand op het industrieterrein van Sint Philipsland, moet ze achterlaten. Met alleen haar auto en een paar persoonlijke bezittingen meldt de vrouw zich weer bij haar familie in Brabant. Daar komt ze na een poosje tot het inzicht wat er afgelopen jaren allemaal gebeurd is.

In 2019 en 2020 oordeelt de rechtbank dat zij in die periode onder ‘undue influence’ van de sekte staat. De sekte maakt misbruik van het geestelijk overwicht dat ze heeft op de vrouw. De getekende documenten zijn nietig en het geld, de juwelen en de administratie van de bedrijven moeten terug. Ondanks opgelegde dwangsommen wacht de vrouw er nog steeds op.

Haar huis in Sint Philipsland, dat was ingenomen door de sekte, krijgt ze met moeite verkocht. Tijdens de verkoop ervan sturen leden van de sekte intimiderende brieven naar de verkopende makelaar.

Terroristische en criminele organisatie

In die jaren krijgt de sekte het ook aan de stok met de gemeente Tholen. Als de gemeente constateert dat er rondom het woonhuis van de genezeres aan de Campweg in Sint Philipsland allemaal illegale bouwwerken zijn neergezet, grijpt de gemeente in. Kippenhokken, een garage en allerlei bijgebouwen; allemaal zijn ze gebouwd zonder de nodige vergunning.

De gemeente grijpt in en eist dat de gebouwtjes verwijderd worden, op last van een dwangsom van maximaal 45.000 euro. De sekte laat het er niet bij zitten en gaat naar de Raad van State. In het proces noemt de sekte de gemeente een criminele organisatie, betrokken bij terroristische misdaden en kinderhandel.

De gemeente laat zich dit niet zeggen en stapt hiervoor in 2020 naar de rechter. Die veroordeelt de sekte tot het betalen van 10.000 euro schadevergoeding en verbiedt het om de beschuldigingen te herhalen. Toch herhaalt een lid van de sekte de beweringen in 2023. Zij wordt door de rechter veroordeeld tot het plaatsen van een rectificatie van de beschuldigingen in de Eendrachtsbode.

Overlijden Bolijn

In 2020 overlijdt een van de topstukken van de sekte, een advocaat. Drie jaar later, in 2023, overlijdt genezeres Bolijn zelf onverwacht, een dag voor haar 84e verjaardag. Daarmee stopt ook het strafrechtelijk onderzoek naar haar, dat twee maanden daarvoor is aangekondigd. De politie en de FIOD doen dan al langer onderzoek naar de sekte. Hiervoor doorzoeken ze in 2022 meerdere panden van de sekte.

Het strafrechtelijk onderzoek naar een 56-jarige voormalige notaris gaat gewoon door. Die zaak dient 13 februari in de rechtbank van Middelburg.

De man is geen onbekende van de rechtbank. Hij is de enige nog levende van de kopstukken die in 2020 door de rechtbank wordt veroordeeld om het geld van het lid terug te betalen, maar voert ook vaak het woord tijdens de verschillende rechtszaken tegen de gemeente Tholen.

In 2014 is hij uit zijn ambt als notaris gezet, maar hij blijft zich na die jaren presenteren als ‘internationaal notaris’. Volgens hem is dat een titel die onderdeel uitmaakt van de Orde van Maerloo, wat zich presenteert als kerkgenootschap. De rechtbank maakt er in 2024 korte metten mee. Het is verboden voor de man om zich uit te geven als notaris en als hij dat wel doet volgt een dwangsom van 1.000 euro per keer.

Ruzie, leegstand en verkoop

Na de dood van de genezeres wordt het rustiger in Sint Philipsland. De Belgische auto’s komen niet meer. “Het businessmodel is om zeep”, volgens een dorpsbewoner. Huizen komen leeg te staan en het onderhoud ervan loopt achter.

Volgens dorpsbewoners is er ook ruzie ontstaan in de sekte. Op het hoofdkwartier wordt in september 2024 een brief geplakt. De voormalig notaris ontzegt iedereen de toegang tot het pand. Uit naam van de Orde van Maerloo. Er staan stevige beschuldigingen in, over inbraken en het wegnemen van kerkelijke eigendommen en het archief.

Er zouden zelfs opstootjes zijn geweest waarbij de politie aan te pas moest komen om de gemoederen tot bedaren te brengen. Ook staan er dus meerdere huizen van de sekte in de verkoop. Verder staat het café in de stille verkoop. Spraakzaam zijn de bewoners van de huizen in de verkoop niet, maar een zegt nog: “Voor mij is er geen vereniging Maerloo meer.”

Een kans voor inwoners van Sint Philipsland, waar het aanbod aan huizen niet heel groot is. Een dorpsbewoner zegt: “Ik ga binnenkort toch eens vragen of het huis hier in de buurt ook te koop komt, daar kan mijn zoon dan in wonen.’