‘Laat de Holland maar Borrelen’: Verhalen van oude gieterijen herleven op 11 januari

Op het terrein van de voormalige ijzergieterij De Holland gaat het binnenkort weer bruisen. Impact art kunstenaar Annemarieke van Peppen en Stichting Atelier Van Peppen nodigen heel Bergen op Zoom uit voor de erfgoedbijeenkomst ‘Laat de Holland maar Borrelen’. Op zondag 11 januari verandert de industriële hal in een levendige plek waar de rijke geschiedenis van de oude Bergse gieterijen niet alleen wordt gevierd, maar vooral weer voelbaar wordt gemaakt. “Iedereen in Bergen op Zoom heeft wel ergens een link met die gieterijen,” aldus een enthousiaste Van Peppen.

Sinds juli 2023 heeft Annemarieke van Peppen haar atelier gevestigd op dit iconische terrein. Samen met Suzanne Bäcker, voorzitter van Stichting Atelier Van Peppen, legt ze uit hoe het idee ontstond. Het voltallige bestuur voelde al snel dat deze locatie vraagt om meer dan alleen een werkplek. En omdat het een historische locatie als gieterij is, was de link snel gelegd.

Muntje

De vonk voor dit evenement sloeg pas echt over door een schijnbaar klein object. “De aanleiding was eigenlijk een foto van een muntje dat we kregen van Marie-José Bakker,” vertelt Annemarieke. De penning verwijst naar de vroeger gieterij De Holland. “Toen zeiden we: wauw, dat is tof, daar gaan we iets mee doen.” Ze realiseerden zich al snel dat het verhaal veel groter was dan dat ene muntje. “We kwamen erachter dat bijna iedereen wel een opa, een oom, een vader of een kennis heeft die er werkte,” legt Annemarieke uit.

Tekst loopt door onder de foto.

Uit de vele reacties die de stichting al mocht ontvangen, blijkt dat de gieterijen vroeger veel meer waren dan slechts plekken om te werken; het waren complete gemeenschappen die diep geworteld waren in het sociale leven. Suzanne herinnert zich verhalen uit haar eigen familie: “Mijn moeder zei inderdaad: ‘Ja, vroeger hadden we Sinterklaasvieringen bij de Holland.’ Dat wist ik helemaal niet.” Het bevestigt voor de organisatie dat de geschiedenis leeft. “Het zit diep verbonden met de geschiedenis van de stad,” vult Bäcker aan. Stichting Atelier Van Peppen, die zich richt op kunstprojecten met maatschappelijke impact, ziet dit als een unieke kans. “Onze missie is om kunst gewoon op de deurmat te leggen,” benadrukt Annemarieke.

De emotionele kant van erfgoed

Op 11 januari zijn alle belangstellenden welkom, van oud-medewerkers tot nieuwsgierige stadsgenoten. De organisatie pakt het groots maar laagdrempelig aan. In de hal verrijzen diverse tentjes waar bezoekers op verschillende manieren in de geschiedenis kunnen duiken. Bezoekers kunnen persoonlijke anekdotes delen, oude foto’s direct laten kopiëren voor aan de muur, of zich laten portretteren met objecten uit de gieterijtijd. Het gaat deze middag niet om jaartallen en feiten, maar om het gevoel. “Het is echt de emotionele kant van het erfgoed,” verduidelijkt Annemarieke.

Gieten zonder mal

De aanpak van het project is even uniek als de locatie. Er ligt geen vastgetimmerd plan, en dat is precies de bedoeling. Annemarieke omschrijft het met een metafoor die past bij de historie van de plek: “Zelfs de mal is er nog niet. Dus we gaan gieten zonder mal.”

De uitkomst staat nog niet vast; het doel is om verhalen op te halen en te zien wat er leeft onder de bevolking. Als blijkt dat het onderwerp aanslaat, wordt er een vervolgtraject gestart waarbij samen met de bezoekers wordt toegewerkt naar een grote tentoonstelling in het voorjaar. “Dit moet echt een gezamenlijk project worden,” besluit Annemarieke.

‘Kom vooral!’

Iedereen is welkom om op zondag 11 januari vanaf 15:00 uur binnen te lopen bij Atelier Van Peppen op het terrein van Gieterij De Holland. De toegang tot deze creatieve smeltkroes is gratis. Of je nu nog een oud gietijzeren voorwerp op zolder heeft liggen, een mooi verhaal kent, of gewoon de sfeer wilt proeven; “Kom vooral,” roept Annemarieke op. “Niet alleen als je eigen dingen hebt, maar ook als je nieuwsgierig bent.”

Meer weten? Klik hier!