Bergse raad wil vertrouwen in de bijstand, met menselijke én realistische aanpak

Tijdens de raadscommissie van dinsdagavond bespraken de Bergse raadsleden en burgerleden uitvoerig het rapport Vertrouwen in de bijstand van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). De boodschap van het rapport – meer overheidsvertrouwen in de eigen kracht van de uitkeringsgerechtigden – vindt weerklank bij de meeste partijen. Tegelijk willen raadsleden realistisch blijven: “Als slechts vijf procent van de mensen in de bijstand richting werk begeleid kan worden, moeten we eerlijk zijn over wat haalbaar is.”

Het landelijke rapport staat deze avond op de politieke agenda op verzoek Sander Siebelink (alliantie CDA/V-BoZ). “We hebben in Bergen op Zoom een groep van 1200 mensen die langdurig afhankelijk is van de bijstand”, merkt Siebelink op. Het doorgeleiden naar werk is zelfs in deze tijd van personeelsschaarste nog niet zo eenvoudig. “Het vergt veel tijd om iemands capaciteiten en interesses in kaart te brengen, terwijl juist werk mensen perspectief en geluk kan bieden.”

Alles begint bij taal

Een opvallend punt van kritiek op het SCP-rapport komt van meerdere partijen: de rol van taalvaardigheid krijgt volgens hen te weinig aandacht. Harm Huijsmans (Samen0164) stelt: “Meer dan de helft van de bijstandsgerechtigden in onze gemeente heeft een niet-westerse migratieachtergrond. Taal is een voorwaarde om mee te kunnen doen. Daar lezen we te weinig over.” Ook Tom Niesen (VVD) sluit zich daarbij aan: “Taalbeheersing is essentieel. Zonder die basis kun je mensen nauwelijks begeleiden naar werk of een zinvolle plek in de samenleving.”

Investeren in vertrouwen

Vertrouwen tussen overheid en burger, daar draait het om – zegt Nanny Nuijten van Aard (GroenLinks-PvdA). Zij pleit voor een persoonlijke benadering: “Vertrouwen bouw je niet op door controle, maar door relatie. Eén keer per jaar contact is gewoon niet genoeg.” Jovita Dorigo (D66) roept op tot meer focus op mensen die nu buiten de boot vallen: “Uitkeringsinstantie ISD moet zich richten op die 1200 mensen die nu niet meedoen. Dat vraagt om herziening van onze samenwerking met Werkplein en WVS.” En de bijstand is absoluut geen vetpot, merkt Piet van den Kieboom (Bergs Collectief) op: “Het beste medicijn tegen armoede is het hebben van werk.”

Realisme en nuance

Verschillende fracties pleiten voor meer realisme in de verwachtingen van bijstandsgerechtigden. Betsy de Kok (GBWP) wijst op het belang van mensgerichte professionals: “We hebben gepassioneerde casemanagers nodig met twee voeten in de klei. Mensen zijn geen dossiers.” Louis Wijten (Lijst Linssen) waarschuwt voor té positieve verwachtingen: “Als slechts vijf procent van de mensen in de bijstand richting werk begeleid kan worden, moeten we eerlijk zijn over wat haalbaar is.”

Lokaal het verschil maken

Wethouder Dominique Hopmans (sociale zaken) belooft de signalen uit de raad serieus te nemen en wil inzetten op verbeteringen bij de uitvoering van het bijstandsbeleid. De raadscommissie wil het onderwerp opnieuw te agenderen voor een vervolggesprek over de rol van het college en mogelijke beleidsaanpassingen. “We moeten kijken hoe we lokaal het verschil kunnen maken, ook binnen de kaders die we van het Rijk krijgen,” zegt Hopmans.