Bergse raad spreekt zich uit tegen genocide Gaza, VVD loopt weg uit debat

De Bergse raad heeft woensdagavond een Gaza-motie aangenomen, waarin wordt opgeroepen tot het afkeuren van geweld en tot solidariteit met het Palestijnse volk in de Gazastrook – met een oproep aan het kabinet om openlijk een standpunt in te nemen. De VVD-fractie heeft vóór de stemming unaniem de raadszaal verlaten, om geen standpunt in te hoeven nemen. De liberalen willen geen stelling nemen in een internationaal conflict.

“Ik sta hier met een zwaar gemoed,” zegt Adam Ahajaj (GroenLinks-PvdA). “Feit is dat complete Palestijnse families worden uitgeroeid. Zware explosieven vallen op scholen, gebedshuizen, op families en gezinnen. Israël schiet gericht op hulpkonvooien. Palestijnen worden letterlijk als schild gebruikt door de Israëli’s.” Dat is een keiharde realiteit, aldus Ahajaj. “Het kan niet zo zijn dat deze verschrikkingen worden genegeerd. Wegkijken is geen optie meer.”

‘Neutraal blijven onmogelijk’

Volgens Ahajaj zou het geen controverse moeten zijn om openlijk af te keuren wat de kinderen en gezinnen in Gaza overkomt. Neutraal blijven bij dit onrecht is onmogelijk, benadrukt hij. GroenLinks-PvdA is tegen álle vormen van geweld – ook dat van Hamas. Samen met partijgenoot Selin Karar liep hij anderhalve week geleden mee in de ‘rode protestmars’ vanaf het Malieveld in Den Haag. Ook de Bergse SP was daarbij aanwezig.

“Al ligt Gaza ver van Bergen op Zoom, alle kleine beetjes helpen,” benadrukt Ahajaj. “Gaza leeft in de harten van de mensen, óók in Bergen op Zoom.” De tribune in de raadszaal zat vol met sympathisanten en mensen die solidair zijn met het Palestijnse volk. “Zij zijn hier niet voor niets naartoe gekomen,” benadrukt hij.

Wegkijken

Ook de SP spreekt zich nadrukkelijk uit. Raadslid Theo de Jong constateert dat een groot deel van de Westerse wereld wegkijkt van de volkerenmoord in Gaza. “Ook onze regering maakt zich daaraan schuldig,” stelt hij. Israël wordt nu geleid door een extreem regime dat genocide pleegt op een heel volk. “Dat is bitter, juist van een volk dat zélf de verschrikkingen van de Holocaust heeft meegemaakt,” benadrukt De Jong. “Dit regime verraadt haar eigen volk.” De Jong stelt voor om de motie door te geleiden naar de VNG, de vereniging van Nederlandse gemeenten. Er klinkt aanmoedigend geklop vanuit de publieke tribune.

Ufuk Cuman (D66) wil “het beestje bij de naam noemen.” Wat zich in Gaza afspeelt, noemt hij geen conflict: “Het is een massaslachting. Wat Israël doet, zijn oorlogsmisdaden. Op z’n minst.” Toch merkt hij op dat het moeilijk is om dit in Nederland openlijk te zeggen. “Er heerst een gevoel van ongemak. Kritiek op Israël wordt weggezet als antisemitisme.” Zwijgen is geen optie: “Zwijgen is geen neutraliteit, het is medeplichtigheid.” Ook op lokaal niveau, zoals in een gemeenteraad, kan Bergen op Zoom “durven zeggen wat er gezegd moet worden.” Opnieuw klinkt er voetengetrappel vanaf de publieke tribune.

Tweede motie van tafel

Raadslid Tommy van der Veer (Bergs Collectief) vindt echter dat de Bergse raad zich niet moet inlaten met internationale politiek. Daarom heeft hij aanvankelijk een alternatieve motie die zich uitspreekt tegen álle vormen van geweld in Gaza. “Niet polariseren, maar verbinden,” zegt Van der Veer. Uiteindelijk gaat zijn voorstel van tafel, nadat in de tekst van GL-PvdA en SP een zin wordt toegevoed: de motie keurt álle geweld af en roept op tot maatschappelijke verbinding. Daarmee kan Bergs Collectief wel leven, Van der Veer schaart zich nu achter déze gewijzigde motie.

Ghetto van Warschau

Louis van der Kallen (BSD) vergelijkt het leed in Gaza met dat van het Joodse getto van Warschau in de Tweede Wereldoorlog, maar dan “in een veelvoud qua oppervlakte.” Wat de nazi’s toen deden, doen de Israëli’s nu, stelt hij. “Ze praten dezelfde taal. De Duitsers wilden hun ‘Lebensraum’, Israël wil ruimte voor hun kolonisten.” Ook Van der Kallen spreekt van volkerenmoord in Gaza. “Daar kun je lang of kort over praten, of allerlei emoties over hebben: het is een schending van het oorlogsrecht.”

Schorsing

De fractie CDA/V-BoZ wil een onmiddellijke stop van het geweld in Gaza, het vrijlaten van gijzelaars en het toelaten van humanitaire hulp. Jaap van Dam pleit ervoor beide moties samen te voegen. De motie van Bergs Collectief noemt hij “meer evenwichtig”, omdat de oorlog in oktober 2023 is begonnen met een aanval van Hamas – een punt dat volgens hem ontbreekt in de motie van GroenLinks-PvdA. Na een schorsing van de vergadering worden beide moties inderdaad samengevoegd.

Polariserend

De VVD voelt oprecht mee met de slachtoffers, zegt Josita Delhez. “Maar als gemeenteraad gaan wij hier niet over.” Een oproep aan de Nederlandse regering werkt volgens haar polariserend. De fractie verlaat daarom de raadszaal, om zich niet uit te hoeven spreken en niet mee te hoeven stemmen.

Antoinette Harteveld (Lokaal Realisme) is diep geraakt door het geweld, dat vooral kinderen treft. “We gaan niet over internationaal geweld, maar we gaan wel over wat we vinden van geweld tegen kinderen.” Ze mist in de motie van GroenLinks-PvdA en SP de kritiek op Hamas. “Laten we geen partij kiezen in een oorlog, maar wél stelling nemen vóór de mensenrechten. Daarin mogen wij als bestuurders nooit neutraal zijn.”

Fundamentele waarden

GBWP wil een helder signaal afgeven, aldus Alperen Yilmaz. “Het gaat om fundamentele waarden: het erkennen van mensenrechten en menselijke waardigheid. De beelden en berichten zijn schokkend. We zien hoe duizenden mensen, waaronder kinderen, slachtoffer zijn van geweld. Er is geen toegang tot voedsel, medische zorg en schoon drinkwater. Mensen zitten letterlijk en figuurlijk vast.” De verantwoordelijkheid ligt bij de landelijke regering, zegt hij, “maar we merken ook wat het met onze inwoners doet. Het verdriet en de machteloosheid raken ook onze gemeenschap.” Waarom blijft het dan zo stil? vraagt Yilmaz zich af. “Hoe langer we zwijgen, hoe harder de pijn snijdt.” Daarom spreekt GBWP zich “met overtuiging” uit vóór beide moties. “Niet omdat ze politiek zijn, maar omdat ze menselijk zijn.”

Reinoud Krijnen (Samen0164) noemt de situatie in Gaza “dieptriest”. Juist daarom wil hij de verbinding zoeken, “zeker in tijden van spanning.”

Applaus

Uiteindelijk neemt nagenoeg de gehele raad -uitgezonderd de éénpersoonsfractie LijstLinssen- de samengevoegde motie aan. Er volgt luid applaus vanaf de raadstribune, en vanuit de stadhuishal waar ook enkele tientallen toeschouwers het debat via een beeldscherm konden volgen.

Bergse politici op Malieveld voor Gaza: ‘Lokaal signaal aan héle landelijke politiek’