Boeren helemaal klaar met nieuwe maairegels: ‘Het Waterschap komt bij mij het land niet meer op’
Het maaisel ligt op een strook van enkele meters langs de slootrand. (Foto: Cees van Tiggelen, Halsteren)
Akkerbouwer Cees van Tiggelen uit Halsteren is er he-le-maal klaar mee, met het maaiafval langs de sloten op zijn land: “Die mensen van het Waterschap, die komen bij mij voorlopig het land niet meer op,” zegt hij stellig. Het nieuwe -van bovenaf opgelegde- maaibeleid zorgt er volgens hem voor dat een deel van zijn grond onbruikbaar wordt. Maar waterschap Brabantse Delta neemt de kritiek van agrarische grondgebruikers zoals Van Tiggelen zeer serieus en wil juist dat de vernieuwde landelijke maairegels scherp onder de loep worden genomen – ook omdat het schap er zélf hinder van ondervindt.
Door het achterblijvende maaisel kan de akkerbouwer nu een brede strook langs de sloot niet meer bewerken, verzucht Van Tiggelen. “Ik ben gewoon meters grond kwijt en dat kost me direct opbrengst.”
Sinds dit jaar is het zogeheten klepelmaaien verboden. Bij die methode sloeg een ronddraaiende as met klepels riet en gras in kleine stukjes, waarna het afval met een maaikorf werd verwijderd. “Toen bleef er veel minder volume achter,” legt Van Tiggelen uit. “Nu maaien ze grof, en dan krijg je een berg van vier tot vijf meter breed langs je perceel. Daar kan ik met mijn machines niet doorheen. Ik kan er niet zaaien en dat leidt mogelijk ook nog tot problemen met mijn subsidies.”
Onwerkbaar
Volgens Van Tiggelen hebben meerdere boeren in de regio dezelfde problemen. “Het klinkt prachtig voor de biodiversiteit, maar in de praktijk is dit onwerkbaar. Wij raken landbouwgrond kwijt, en ondertussen zie je dat langs gemeentelijke wegen gewoon nog geklepeld wordt.”
Waterschap erkent problemen
Bij Waterschap Brabantse Delta in Breda begrijpt men zeer goed de klachten die daar van diverse grondgebruikers zijn binnengekomen, maar een woordvoerder wijst erop dat het gebonden is aan landelijke regels. Waarnemend dijkgraaf Rian Govers-Gabriëls legt uit: “Het klopt dat het nieuwe maaien leidt tot ongemak, niet alleen bij boeren maar ook bij onszelf en de aannemers die het uitvoeren. Het maaisel blijft op de oevers liggen, zakt soms terug het water in en kan zorgen voor verstoppingen en storingen. De balans tussen natuurvriendelijk beheer en uitvoerbaarheid is nu zoek. Ervaringen met maaien zijn daarom toe aan een stevige evaluatie.”
Landelijke gedragscode
De dijkgraaf benadrukt dat het nieuwe maaibeleid voortkomt uit een landelijke gedragscode, opgesteld door de Unie van Waterschappen. Daarmee wil men de biodiversiteit beter beschermen door sloten gefaseerd te maaien en niet alles in één keer weg te halen.
Evaluatie dit jaar
De gedragscode geldt vijf jaar, maar wordt eind dit jaar geëvalueerd. Govers: “We horen veel signalen uit het veld en nemen die serieus mee in de landelijke bespreking. Alleen samen kunnen we zorgen voor een manier van maaien die natuurvriendelijk, veilig én praktisch uitvoerbaar is.” Het Waterschap ervaart bovendien zelf ook problemen door het nieuwe beleid, doordat het maaisel deels terugvalt in de sloten en watergangen en daardoor ontstaan storingen en verstoppingen bij gemalen en anderen apparaten.
Klepelmaaien is een maaimethode waarbij een as met metalen klepels razendsnel ronddraait en het gras of riet in kleine stukjes slaat. Het resultaat: korte, fijngeslagen vegetatie die eenvoudig kan worden afgevoerd. Voor boeren betekende dit dat er relatief weinig maaisel op de oevers achterbleef.
De methode staat echter ter discussie, omdat ook insecten, kleine dieren en planten worden verhakseld. Daarom is klepelmaaien sinds dit jaar verboden in het onderhoud van sloten en watergangen door waterschappen. In plaats daarvan wordt het gewas grof gemaaid en in grotere stukken op de kant gelegd, zodat flora en fauna meer kans krijgen.