De Pannenhoef bloeit op dankzij grootschalig natuurherstel

De Pannenhoef, een eeuwenoud landgoed tussen Etten-Leur, Zundert, Rijsbergen en Sprundel, is de afgelopen decennia flink onder handen genomen. Wat ooit een versnipperd en intensief gebruikt gebied was, ontwikkelt zich nu weer tot een aaneengesloten natuurgebied vol leven.

Kelly van Gils, beheerder bij Brabants Landschap vertelt over de veranderingen. “Vroeger was dit een heel moerassig gebied”, begint Van Gils. “Ongeveer 500 jaar geleden is men begonnen met ontginnen en turf steken. Wat overbleef, werd later ingericht als landgoed met bos, akkertjes en weilanden.” Het oorspronkelijke karakter raakte gaandeweg verloren. In de jaren negentig besloot Brabants Landschap in te grijpen.

Versnippering

Het doel daarvan was het herstellen van het ecosysteem. “Er zat veel intensief gebruik op dit gebied”, legt Van Gils uit. “En omdat het uit allemaal losse stukken bestond, was het belangrijk die versnippering tegen te gaan en verbindingen te maken tussen de natuurgebieden.”

Een belangrijke rol hierin speelde het herstel van vennen en waterlopen. “We lopen nu over een van de herstelde vennen”, zegt ze terwijl ze over een idyllische houten brug loopt. “Daar is een deel van de grond uitgegraven en zijn geleidelijke oevers aangelegd. Zo krijgt de natuur de ruimte om zich opnieuw te ontwikkelen.”

De effecten zijn inmiddels zichtbaar. “Het heeft een heel positief effect”, zegt Van Gils enthousiast. “Je ziet dat er heel veel soorten terugkomen in het gebied. Het mooie is dat we de natuur nu vaker gewoon haar gang kunnen laten gaan.”

Turfvaart

Een bijzonder historisch element in het landschap is de turfvaart. Deze rechte waterloop werd vroeger gebruikt om de brandstof turf vanuit de veengebieden naar de stad te vervoeren. In de Zwarte schuur zijn nog van die turfblokken te bekijken. In en rond deze schuur komt alles samen: historie, natuur en recreatie. Van hieruit vertrekken wandelaars en fietsers voor een ronde door het gebied. Dat de balans langzaam terugkeert, is geen reden om stil te zitten. Ook de komende decennia wil Brabants Landschap zich inzetten voor uitbreiding, herstel en beheer van het gebied.