Evacuatieoefening is hard nodig nu het aantal giftreinen fors toeneemt

Er moeten evacuatieoefeningen komen voor mensen die in de buurt van een spoorlijn wonen. Alleen op die manier kunnen omwonenden zich goed voorbereiden op een ramp met een giftrein. Daarvoor pleit Ira Helsloot, hoogleraar Besturen van Veiligheid van de Radboud Universiteit in Nijmegen.

Dit soort oefeningen wordt nu niet gehouden, terwijl het aantal giftreinen de komende jaren vooral in West-Brabant in rap tempo toeneemt. “Het is merkwaardig dat hulpverleners wel oefenen met rampenplannen maar omwonenden niet. Daar is echt nog een slag te slaan”, zegt Helsloot.

Bekijk onze reportage over gevaarlijke goederentreinen in West-Brabant op YouTube:

In 2020 reden er meer dan 8000 ketelwagons door het centrum van Oudenbosch, Zevenbergen en Roosendaal. Vaak op nog geen 25 meter afstand van de huizen. In de ketelwagons worden doorgaans hoog explosieve en zwaar giftige vloeistoffen vervoerd zoals lpg, pentaan en acrylnitril.

De komende jaren mag het aantal ketelwagons er verder groeien tot zo’n 40.000 per jaar. Daarmee wordt het een van de drukste goederenspoorlijnen van Nederland.

Niemand die buiten is in een straal van enkele honderden meters, overleeft zo’n ongeluk.

Omwonenden van het spoor tussen Lage Zwaluwe en Roosendaal zijn zich amper bewust van de gevaarlijke goederentreinen die dagelijks voorbijkomen. Ze maken zich eerder druk om geluidsoverlast en trillingen.

“Maar wanneer zo’n lpg-tankwagon ontploft, kun je ervan uitgaan dat niemand die buiten is in een straal van enkele honderden meters, dat overleeft. We hebben buiten Nederland zulke ongevallen gehad met een enorme ravage en honderden doden als gevolg”, vertelt de hoogleraar.

Statistisch mag in Nederland de kans dat je slachtoffer wordt van een treinramp niet groter zijn dan dat je dodelijk getroffen wordt door een blikseminslag. Die kans is erg klein, maar wordt de komende jaren wel groter.

Na de coronatijd maar eens een wijkje ontruimen.

De Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant zegt in het verleden samen met de gemeente Halderberge wel ‘oefeningen op papier’ te hebben gehouden. Daarbij werd een ramp ‘nagespeeld’. Als crisiscentrum werd het gemeentehuis in Oudenbosch gebruikt. Nota bene op enkele tientallen meters van het spoor.

Volgens Harry Killaars, adviseur gevaarlijke stoffen van de veiligheidsregio, zou het goed zou zijn om na de coronatijd ‘eens een wijkje te ontruimen’. Hoe de evacuatieoefening eruit moet komen te zien, is nog onduidelijk. Een aantal jaar geleden werd zo’n oefening al eens bedacht, maar werd toen afgeblazen om mensen ‘geen onnodige angst te bezorgen’. Inmiddels lijkt de veiligheidsregio dus van gedachten te zijn veranderd.

“Uit onderzoek van TNO blijkt dat door een aantal kleine tips mensen een betere overlevingskans hebben. Wanneer mensen weten wat hun kansen zijn, worden ze alerter en zijn ze beter voorbereid bij dit soort ongevallen. Het is ook goed voor de bewustwording en om onrustgevoelens weg te nemen”, legt Killaars uit. “Mensen zijn niet dom en begrijpen dit best. We moeten het gewoon gaan ervaren samen met de gemeente en politie.”