Het domino-effect van de onthullingen over Gebouw-T en De Maagd

Een publicatie over de onveilige werksfeer en grensoverschrijdend gedrag bij Gebouw-T en De Maagd heeft een schokgolf veroorzaakt in de organisatie, én daarbuiten. Het heeft tevens nieuwe reacties en verhalen opgeleverd. Onder meer over mensen onder druk zetten en financieel twijfelachtige keuzes.

De verhalen van 26 september 2025 hebben niet alleen binnen, maar ook buiten de muren van het poppodium en de schouwburg tot reacties geleid. Opvallend is volgens bronnen dat met name mannen het vooralsnog blijven opnemen voor de geschorste directeur-bestuurder en het liefst de oude cultuur in stand houden.

‘Ver buiten bevoegdheden’

Vrijwilligers en medewerkers schetsen na die publicatie een nog verontrustender beeld, van een organisatie die jarenlang autoritair werd geleid. De directeur maakte zich geregeld schuldig aan micromanagement en verbaal geweld. Het resultaat: een hoog personeelsverloop en een heersende angstcultuur. “Hij bemoeide zich tot in de kleinste details met de operatie,” aldus een bron. Dat gebeurde als iets niet beviel op stevige, bevelende toon. Ook als er anderen bij waren.

De voorkeur van de directeur voor het aannemen van jong, onervaren personeel heeft de angstcultuur nader in de hand gewerkt. Vaak is die groep minder weerbaar, dus tegengas bleef meestal uit. “Wie zich wel uitsprak, vertrok snel of werd weggestuurd,” klinkt het. Ook werden mensen zelfs tegen medische adviezen in onder druk gezet om toch te werken.

De rol van de Raad van Toezicht

De Raad van Toezicht (RvT) ligt eveneens onder vuur. Het orgaan wordt geacht onafhankelijk toezicht te houden op de stichting. Critici vinden dat het door eigen toedoen buitenspel stond. De leden waren te weinig zichtbaar in de organisatie en lieten zich vooral door de directeur-bestuurder voorlichten. Die was dan ook bij alle RvT-vergaderingen aanwezig, aldus een bron.

De reactie van de voorzitter van de RvT op de ontstane situatie wordt door critici als zwak en defensief bestempeld. De verbazing is groot over de publieke mededeling dat de directeur zichzelf ziek heeft gemeld, én geschorst is. Dat geldt normaal gesproken als een stevige maatregel. Een bron noemt de mededeling hierover “buitengewoon ongebruikelijk”. Het is een inbreuk op de privacy van de werknemer, die het hem bijna onmogelijk maakt om terug te keren. De roep om een nieuwe Raad van Toezicht met voldoende kennis wordt luider.

Financiële onregelmatigheden en scepsis over onderzoek

Naast de problemen met de werksfeer zijn er ook aanwijzingen voor financieel wanbeleid. Er is volgens bronnen geld verschoven tussen verschillende budgetten op een manier die niet traceerbaar is in de jaarcijfers. Bovendien werden medewerkers dagenlang op kosten van de stichting naar grote festivals gestuurd, zoals Noorderslag. “Ook de leden van de RvT kregen de nodige douceurtjes en werden tijdens concerten gefêteerd met flessen champagne,” vertelt een insider, die vragen heeft over de verantwoording van deze uitgaven.

Het aangekondigde onafhankelijke onderzoek, te houden door Stichting Sociale Veiligheid Podiumkunsten, wordt door in ieder geval één bron met scepsis ontvangen. Eerdere onderzoeken zijn namelijk niet onder alle medewerkers gehouden, wat de vrees aanwakkert dat ook dit keer niet alle getuigenissen aan bod komen. Het is bovendien “too little too late” voor degenen die al zijn beschadigd door de situatie, vindt iemand anders.

Lessen te leren

Toch is er hoop is dat nieuwe openheid kan leiden tot meer transparantie en een gezondere cultuur in de culturele instellingen van de stad. Dat geluid klinkt ook vanuit de politiek. De gemeente, als subsidieverstrekker, wordt opgeroepen om aanvullende eisen te stellen aan toekomstige financiering om de bestuursstructuur te verbeteren.