Ministeries geconfronteerd met ‘onhoudbare situatie’ zorg en verslaving

Het Zorg- en Veiligheidshuis De Markiezaten in Bergen op Zoom kreeg vorige maandag hoog bezoek. Medewerkers van vier ministeries: Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Binnenlandse Zaken, Justitie en Veiligheid, en vertegenwoordigers van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) kwamen langs voor een werkbezoek. Centraal onderwerp: de toenemende overlast en veiligheidsproblemen veroorzaakt door een groep mensen met zware psychische en verslavingsproblemen.

Volgens wethouder Joey van Aken was het een “belangrijk en constructief bezoek”, maar hij windt er geen doekjes om: de situatie in Bergen op Zoom en Roosendaal is nijpend. “We hebben goed kunnen uitleggen waar bij ons de pijnpunten zitten,” zegt Van Aken namens het Bergse college. “Een groep van zo’n 80 tot 100 mensen veroorzaakt in onze regio een enorme overlast. Ze kampen met verslaving, psychische problemen, vaak ook dakloosheid – en juist voor deze groep schiet de hulpverlening tekort.”

Probleem overstijgt gemeentegrenzen

Het Zorg- en Veiligheidshuis De Markiezaten is een samenwerkingsverband van acht gemeenten in West-Brabant. Hoewel de regio niet als ‘grootstedelijk’ bekendstaat, worden problemen ervaren die daar wel mee te vergelijken zijn.
Veel van de mensen die voor overlast zorgen mijden hulp, accepteren geen zorg of vallen buiten bestaande regelingen. Dat zorgt voor grote spanningen in buurten, bij ondernemers en op straat. De wethouder noemt de situatie dan ook “onhoudbaar”.

‘Doen wat we kunnen’

“We doen wat we kunnen,” zegt Van Aken. “We plakken pleisters. Het OGGZ-team is uitgebreid, het Leger des Heils doet veldwerk, maar dat zijn tijdelijke oplossingen. We hebben passende plekken nodig voor opvang, behandeling en begeleiding. En daarvoor is landelijke hulp onmisbaar.”

Den Haag luistert

De gemeente voelt zich gehoord. Tijdens het werkbezoek toonden de ministeries zich volgens Van Aken “constructief en meedenkend”. Er zijn al stappen gezet: zo is onlangs 200.000 euro aan steun toegezegd voor de aanpak van designerdrugs, zoals de gevaarlijke drug Flakka.

Maar er is méér nodig dan alleen het toekennen van incidentele bijdragen, benadrukt de wethouder. Zonder structurele ondersteuning vanuit Den Haag blijven gemeenten gevangen in een reactieve rol. “Zonder landelijke steun, doorzettingsmacht en een verplichtend kader blijven mensen op straat leven. En krijgen ze dus géén zorg, géén huis, géén perspectief. Dat moet anders.”

Wachten op structurele oplossingen

Met het werkbezoek hopen de gemeenten een stap dichterbij een echte oplossing te zijn. De boodschap aan het Rijk is duidelijk: help mee, geef gemeenten meer bevoegdheden én structureel geld, zodat deze groep kwetsbare inwoners niet tussen wal en schip blijft vallen.
“Alleen samen met de rijksoverheid kunnen we deze vicieuze cirkel doorbreken,” aldus Van Aken. “We hebben geen tijd meer te verliezen.”