Nieuwsanalyse – Bestuurscultuur en sociale veiligheid
De kruik gaat zo lang te water totdat deze barst. Gemeenteraadslid Wendy de Koning-Bogers (PvdA) besluit deze week de Woensdrechtse raad per direct te verlaten. nadat ze zich lange tijd genegeerd en gepasseerd voelt door de overige raadsleden. Zeker sinds ze sinds maart 2022 letterlijk en figuurlijk alleen in de raad stond, haar fractie behaalde bij de verkiezingen slechts één zetel.
Het begint bij kleine, schijnbaar onschuldige details. Het gezicht afwenden bij een begroeting, smoezelen op de gang, stilvallende gesprekken. Onderzoekers hebben aangetoond dat bij buitensluiting dezelfde soort hersengebieden actief worden als wanneer je lichamelijke pijn hebt. Voor Wendy is de pijngrens bereikt, na vijf jaar raadslidmaatschap houdt ze het voor gezien.
Het vertrekkende raadslid schrijft in haar ontslagbrief dat ze niet vrij en veilig voor haar mening kan uitkomen, ook PvdA-afdelingsvoorzitter Tiny Arts constateert dat er sprake is van sociale onveiligheid. Een mannencultuur, macho gedrag waarbij politieke besluitvorming achter gesloten deuren plaatsvindt.
Het zijn serieuze aantijgingen. Burgemeester Steven Adriaansen is al langer op de hoogte van het ongemakkelijke gevoel van De Koning-Bogers; maar de burgervader ziet geen aanleiding voor een extern, onafhankelijk onderzoek naar de Woensdrechtse bestuurscultuur. Want hij heeft zélf de overige fracties bevraagd, en die zeggen dat er niets aan de hand is.
De vergelijking gaat op met een schoolklas. Een groep voetbalt op het plein, totdat een bal door de ruit vliegt. Als de leraar vraagt wie dat heeft gedaan, dan weet niemand ergens van. En toch: de bal ligt binnen, de ruit is gebroken.
Zo is het ook in de raadspolitiek. Een raadslid stapt op, beschadigd, en de politiek snapt niet waar het aan ligt. Juist daarom is een extern onderzoek van belang. En als er niets mis is met de cultuur, er geen sprake is van grensoverschrijdend gedrag, dan hoeven de bestuurders ook niets te vrezen. Het zou de Woensdrechtse raad sieren om het eigen functioneren de laten doorlichten door bijvoorbeeld de rekenkamer.
Want daarvan kan de gehele raad leren. Er hoeft niet altijd sprake te zijn van gerichte pesterijen, buitensluiting kan ook onbewust gaan. Elke raad die zichzelf serieus neemt, moet het aandurven zichzelf regelmatig in de spiegel te kijken en alert te blijven op valkuilen en voetangels.
Voor Wendy de Koning-Bogers is het kwaad al geschied. Maar na haar komen nieuwe raadsleden. En die moeten zeker zijn van een veilige werkcultuur zonder angst voor buitensluiting.