Nieuwsanalyse: Huisvesting vluchtelingen geeft niet iedereen een wow-gevoel
Vluchtelingen in Oekraïne. (Archieffoto: Shutterstock)
In West-Brabant staat de huisvesting van vluchtelingen steeds vaker op scherp. Gemeenten zoeken naar oplossingen om te voldoen aan de landelijke Spreidingswet, die opvang voor asielzoekers verplicht stelt. Ondertussen worstelen raadsleden, colleges én ondernemers met een duivels dilemma: hoe verenig je maatschappelijke verantwoordelijkheid met lokale draagkracht en economische belangen?
Neem de nieuwbouw van De Nieuwe Ram in Halsteren, in oktober gaat als alles volgens plan verloopt de schop in de grond. Wat vorig jaar begon als een luxe hotelplan met grandeur en ambitie – “een gebouw met wow-effect” – verandert langzaam in een bron van discussie en politiek-maatschappelijke ergernis. Initiatiefnemer Jan Geers vangt al sinds eind 2023 in totaal 65 Oekraïense vluchtelingen op in het huidige hotelpand aan de Steenbergseweg. Onlangs werd duidelijk dat hij die opvang de komende tien jaar wil voortzetten in de nieuwbouw van De Nieuwe Ram.
Maar de politieke reacties zijn fel. “Dit voelt als een sluiproute,” zegt GBWP-raadslid Arjan van der Weegen. De opvang voor tien jaar geldt in de aanvraag als tijdelijk, maar voelt voor GBWP en de Halsterse gemeenschap als behoorlijk permanent. Volgens Van der Weegen is de gemeenteraad vorig jaar nog gerustgesteld: geen asielzoekers, niet nu en niet later. Ook CDA en V-BoZ eisen tekst en uitleg van het college. Hun zorgen: is deze vergunning echt alleen voor Oekraïners? En wat als zij vertrekken – schuift er dan een andere doelgroep in?
Geers zelf vindt de kritiek onterecht. De vluchtelingen wonen daar immers al anderhalf jaar, zonder noemenswaardige incidenten. Tijdens de verbouwing verblijven de Oekraïners in units op het terrein. En als de opvang straks niet meer nodig is, zo stelt de ondernemer, gaan we terug naar hotelgebruik. Er is nu al belangstelling vanuit bedrijven met personeelstekorten.
Een logische én commerciële zet, vindt Geers. Maar het wantrouwen onder buurtbewoners groeit, zeker online: Op Facebook is het gespreksthema geëxplodeerd, constateert Van der Weegen. Het laat zien hoe broos het vertrouwen is zodra communicatie of transparantie tekortschiet.
In Halderberge dreigt een ambitieus plan voor gecombineerde opvang van asielzoekers en arbeidsmigranten aan de Oude Roosendaalsebaan te stranden. Het idee: één centrale locatie voor ruim 300 arbeidsmigranten én 100 asielzoekers. Maar het COA en de initiatiefnemer lijken er financieel niet uit te komen. De opvang van 100 asielzoekers blijkt niet rendabel. 150 zou beter uitkomen, maar dat aantal weigert de gemeente.
Ook hier speelt sentiment een grote rol. Buurtbewoners uiten zorgen over verkeersdrukte en veiligheid. Een actiegroep is inmiddels actief tegen de komst van de opvang. Tegelijk komen er ook brieven van inwoners die juist vóór zijn. De verdeeldheid is voelbaar.
Gemeenten in West-Brabant bevinden zich tussen hamer en aambeeld. Aan de ene kant is er de plicht om mensen in nood onderdak te bieden – en die plicht wordt alleen maar urgenter. Aan de andere kant zijn er de terechte zorgen van inwoners, politieke druk, en ondernemers die balanceren tussen ethiek en exploitatie.
De opvangproblematiek is geen zwart-witkwestie. Het vraagt om transparantie, samenwerking én durf. Of dat in Halsteren of Oud Gastel gaat lukken? De komende weken worden cruciaal. In Halsteren staat het onderwerp op 28 mei op de raadsagenda. Wat daar gebeurt, zegt veel over hoe West-Brabant de komende jaren omgaat met dit gevoelige –maar onvermijdelijke– vraagstuk.