Nieuwsanalyse: Tholen wil bij mensen achter de voordeur – en daar is niet iedereen blij mee

De gemeenteraad van Tholen wil zich actief mengen in relatieproblemen van inwoners – vooral ingegeven door een reformatorische visie op huwelijk en gezin. De raad heeft, na een verhit raadsdebat, een motie van SGP en mede-indiener ChristenUnie aangenomen om ‘uitbreiding van het bemiddelingsaanbod’ te onderzoeken. Uiteindelijk gaat zelfs de liberale VVD overstag. In het belang van het gezin, in het belang van het kind. Maar vooral: in het belang van de coalitie – zo constateren de oppositiepartijen. Zij zien een openlijke knieval van de VVD voor het pluche, waarin de bestuursbelangen blijkbaar zwaarder wegen dan liberale principes.

De lokale democratie kraakt in de voegen, stellen ze: de oppositiepartijen van Tholen gruwelen van deze, zoals Theo Korevaar van de SP het benoemt, “bíjna ongewenste intimiteit” van SGP en CU. De scheiding van kerk en staat komt wel érg in het geding, als de gemeente zich ingegeven door een Bijbelse boodschap achter de voordeur van de inwoners gaat opdringen – merkt Jan Heshof (PvdA-GroenLinks) op. En Han van ’t Hof (ABT) spreekt zelfs van “de kronkelende tentakels” van het gemeentebestuur, die reiken tot in de slaapkamers van de eilandbewoners. SGP’er Aad Prins wuift alle kritiek van de hand: het gaat allereerst om een onderzoek naar uitbreiding van het gemeentelijk ondersteunigsaanbod, stelt de partij. Het is juist de insteek van SGP om een éxtra ondersteuning te bieden, laagdrempelig en voor álle gezinnen bereikbaar. Bovendien zou dat aanbod op vrijwillige basis zijn. Wethouder Corniel van Leeuwen noemt de motie ‘uitvoerbaar’.

Uiteraard kan bemiddeling en counseling een goede oplossing zijn om relatieproblemen op te lossen, vindt ook de oppositie, maar soms is scheiden tóch de beste uitweg – zoals CDA opmerkt in het raadsdebat. De ‘bemoeimotie’ zegt voor de oppositiepartijen vooral iets over de ongemakkelijke, theocratische opstelling van de SGP, waarin het Woord van God leidend is in het gemeentebeleid en de gemeente de randjes opzoekt van de democratische rechtstaat.

En dat is niet voor het eerst. Zo’n tien jaar geleden maakte het Thoolse college, op de valreep van de veranderende landelijke regels, het mogelijk om nog een paar weigerambtenaren aan te wijzen: ambtenaren van de burgerlijke stand die uitsluitend huwelijken willen bekrachtigen op basis van Bijbelse normen en waarden. Voor de Nederlandse wet zijn alle huwelijken gelijkwaardig. Maar voor sommigen -en dat zijn er op Tholen héél veel- zijn de man-vrouwhuwelijken nét iets meer gelijk dan andere. Tholen maakt het mogelijk.

Het is de ‘major minority‘, de grootste minderheid, die de politieke invloed kan laten gelden. Maar ook Tholen verandert. Steeds meer inwoners zijn níet streng-christelijk – alleen kent de SGP-achterban wél zeer trouwe stembusgangers. Daardoor heeft een relatief zeer kleine bevolkingsgroep het toch voor het zeggen, in het gemeentebestuur. En dat steekt, bij andere fracties. De oppositiepartijen hopen dat het onderzoek zal uitwijzen dat Tholen geen behoefte heeft aan gemeentelijke huwelijksbemiddeling. Of, zoals Jan Heshof  het verwoordt: “Dat huwelijkspartners al volop mogelijkheden hebben om er zélf aan uit te kunnen komen – zonder bemoeienissen van buitenaf.”