Shell in gelijk bij lozingsvergunning: ‘Waterschap niet zorgvuldig genoeg’

De rechtbank in Den Bosch heeft stevig ingegrepen in de aangescherpte, zogeheten revisievergunning die Waterschap Brabantse Delta begin 2023 had opgelegd aan Shell voor het chemiecomplex in Moerdijk. Grote delen van de vergunning zijn vernietigd, omdat het dagelijks bestuur van Waterschap Brabantse Delta volgens de rechtbank niet zorgvuldig genoeg zou hebben gehandeld. Daarmee is Shell in het gelijk gesteld, die bezwaar had gemaakt tegen de strengere vergunning.

Waterschap Brabantse Delta wil dat Shell méér moet doen om te voorkomen dat chemische afvalstoffen in het afvalwater komen en heeft daarom de eisen van de lozingsvergunning in 2023 aangepast. “Onvoldoende onderbouwd”, vindt Shell, en de rechtbank geeft het chemieconcern daarin gelijk.

Milieugrenzen

De uitspraak van de rechtbank Oost-Brabant raakt vooral de regels voor waterlozingen en milieugrenzen. Zo had in de vergunning expliciet moeten staan dat lozing van hemelwater uit de zogenoemde ‘rode vijver’ niet is toegestaan. Dat was nagelaten en is nu alsnog rechtgezet door de rechtbank.
Ook meerdere lozingsnormen voor stoffen als aluminium, titanium, benzeen, tolueen en naftaleen sneuvelen. De rechtbank vindt dat de vastgestelde jaarvrachten, daggemiddelden en meetvoorschriften onvoldoende zijn onderbouwd. Een reeks vergunningvoorschriften, variërend van industriële reiniging tot analysemethoden, is daarom van tafel gegaan.

Correcties bij stoffen

Opvallend is, dat de rechtbank ook corrigeert hoe bepaalde stoffen zijn ingedeeld. Cyaniden hoeven niet als ‘zeer zorgwekkende stof’ (ZZS) te worden gezien. Ethylbenzeen en styreen worden juist aangemerkt als snel biologisch afbreekbaar en krijgen een lichtere milieucategorie (ABM-stof B3). Eerdere, strengere aannames zijn daarmee geschrapt.

Daarnaast oordeelt de rechtbank dat diverse documenten, zoals veiligheidsinformatiebladen, normvoorstellen en een saneringsplan, ten onrechte onderdeel waren gemaakt van de vergunning. Die moeten expliciet buiten de vergunning worden geplaatst, oordeelt de rechtbank.

Eerst noodmaatregelen

Het dagelijks bestuur van het waterschap moet binnen zes maanden na de uitspraak een nieuw besluit nemen dat voldoet aan de uitspraak. Tot die tijd gelden voorlopige regels. Die stellen tijdelijke, duidelijke grenswaarden vast voor onder meer aluminium en titanium bij één meetpunt; en voor benzeen, tolueen en naftaleen bij een ander punt.

Reactie waterschap

Dijkgraaf Joris Bengevoord van Waterschap Brabantse Delta reageert terughoudend. “Wij respecteren de uitspraak en gaan zorgvuldig aan de slag om de gevraagde aanpassingen door te voeren”, aldus Bengevoord. “Ons uitgangspunt blijft dat we de waterkwaliteit en de doelmatige werking van onze zuiveringstechnische werken beschermen, in lijn met wet- en regelgeving.”

Raad van State

Waterschap Brabantse Delta blijft hierover in  overleg met Shell en andere betrokken partijen, aldus de dijkgraaf. “Tegen de uitspraak staat hoger beroep open bij de Raad van State. Wij beraden ons op de vervolgstappen. In de (handhavings)praktijk blijkt dat Shell momenteel binnen de normen blijft zoals gesteld in de nieuwe vergunning. Het gaat hier dus vooral om een juridische kwestie.”