Bergen op Zoom

Uitkomst PFAS-bloedonderzoek verrast activisten niet: ‘We zitten in hoog risicogebied’

Huidige tijd 0:00
Tijdsduur 0:00
Geladen: 0%
Streamtype LIVE
Resterende tijd 0:00
 
1x
    • Hoofdstukken
    • beschrijvingen uit, geselecteerd
    • ondertiteling uit, geselecteerd

      Han Verbeem Han Verbeem

      Vrijwel iedereen heeft meer PFAS in het bloed dan volgens gezondheidsnormen veilig is. Dat blijkt uit landelijk onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Vooral bij industriegebieden is sprake van verhoogde concentraties. Voor Egbert Lobee, bestuurslid van Stichting Gezond Water, komt de uitkomst van het onderzoek niet als een verrassing. Hij voert al geruime tijd actie tegen de lozing van PFAS-houdend afvalwater in de Westerschelde, afkomstig van Sabic in Bergen op Zoom. “We zitten hier in de regio in een hoog risicogebied.”

      De lozingsvergunning waar Sabic een wijziging voor heeft aangevraagd, gaat voor vier kilo perfluorbutaansulfonzuur (PFBS) per jaar, een volgens Lobee zeer hardnekkige PFAS-variant. De bestaande vergunning voor Sabic gaat nog uit van 2,5 kilo per jaar. Volgens berekeningen van Lobee komt er via dezelfde persleiding, waarin ook afvalwater van andere bedrijven zit, jaarlijks in totaal zo’n acht kilo PFAS in de Westerschelde terecht. “Op een paar honderd meter van de uitmonding ligt gewoon een recreatiestrandje,” aldus Lobee.

      Economische belangen

      “Zelf heb ik verhoogde PFAS-waarden in mijn bloed,” zegt Lobee – hij woont in Hansweert, vlakbij het lozingspunt in de Westerschelde. “Dat brengt verhoogde risico’s op kanker met zich mee. En nu vraagt Sabic ook nog om toestemming om de PFBS-lozing bijna te verdubbelen. Dat vind ik onvoorstelbaar, zeker omdat het bedrijf juist had toegezegd de uitstoot te willen verminderen. Het gaat hier om grote economische belangen, en daar lijken gezondheid en milieu ondergeschikt aan.” Een woordvoerder van Sabic zegt kennis genomen te hebben van de bezwaren van Stichting Gezond Water, en benadrukt dat het concern volop bezig is om de uitstoot van PFBS terug te dringen.

      Gemeente té afwachtend

      Ook de raadspolitiek in Bergen op Zoom begint zich zorgen te maken. Ruben Bals, fractielid voor GroenLinks-PvdA, wil duidelijkheid van het Bergse gemeentebestuur. “Het college stelt zich te afwachtend op,” vindt hij. “Bergen op Zoom heeft als overheid een taak, zeker met de Europese Kaderrichtlijn Water die vanaf 2027 van kracht wordt. Die verplicht overheden om te zorgen voor schoon oppervlaktewater. Wij moeten nu al in gesprek met Sabic over de afvallozing en eisen stellen.”

      Gezondheidsproblemen

      Het donderdag gepresenteerde RIVM-onderzoek is de eerste grootschalige landelijke studie naar PFAS-waarden in de menselijke bloedbaan. De resultaten bevestigen eerdere berekeningen dat mensen te veel PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater. De stoffen hopen zich op in het lichaam en worden in verband gebracht met een breed scala aan gezondheidsproblemen, waaronder kanker, Parkinson en verminderde vruchtbaarheid. Het is dan ook zaak dat de hoeveelheid PFAS in het bloed onder de veiligheidsgrens komt, aldus het RIVM.

      Forever chemicals

      Niet alleen gemeenten, ook waterschappen voelen zich klem zitten tussen milieuzorg en wettelijke beperkingen. “PFAS wordt niet voor niets ‘forever chemicals’ genoemd,” zegt dagelijks bestuurslid Angelien Hagenaars, van Waterschap Brabantse Delta. “Het zijn stoffen die we niet kunnen afbreken in onze waterzuiveringen. Daarom pleiten wij al lange tijd voor bronaanpak. Wat er niet in komt, hoeven we er ook niet uit te halen.” Hagenaars wijst erop dat vergunningen voor PFAS-lozingen vaak niet geweigerd kunnen worden zolang er wettelijk geen norm geldt. “We willen daarom een landelijk verbod op PFAS,” zegt ze. Dat biedt duidelijkheid, ook voor het bedrijfsleven.