Wijkcommissie Noordgeest: ‘Staat in de loopgraven tijdens PFAS-zaak’

Bij de rechtbank in Den Haag dienden dinsdag de eerste pleidooien in de omvangrijke rechtszaak waarin elf milieu- en burgerorganisaties de Staat der Nederlanden aanklagen wegens falend PFAS-beleid. Ook de Bergse wijkcommissie Noordgeest volgt het proces, vanwege de PFBS-uitstoot van Sabic. Pieter Kwaadgras van de Wijkcommissie is ronduit teleurgesteld: de landsadvocaat “veegt alle argumenten, zonder uitzondering, van tafel.” Hij constateert “een juridische loopgravenstrijd.”

PFAS is een verzamelnaam voor een reeks nauwelijks afbreekbare, schadelijke chemische stoffen die in het milieu terecht komen. De zaak tegen de Rijksoverheid is aangespannen door onder meer de Zeeuwse Milieufederatie (ZMF), de Natuur- en Milieufederatie Zuid-Holland en Stichting Gezond Water. De eisers worden bijgestaan door vier advocaten, onder wie het bekende advocatenechtpaar Geert-Jan Knoops en Carry Knoops-Hamburger en milieu-advocaat Anita Nieboer. Namens de Staat voerde landsadvocaat Edward Brans het woord. De Rechtbank doet naar verwachting op 11 februari uitspraak.

Economische onwil

In de overvolle zittingszaal hield Gert Jan Knoops een stevig betoog over de noodzaak van snellere PFAS-maatregelen, meldt Omroep Zeeland. “Het gaat er uiteindelijk om hoe je het beschermingsniveau verhoogt en PFAS zo snel mogelijk uitsluit”, stelt hij. “Waarom gebeurt dat niet? Economische onwil.” De aanklagers verwijten de overheid dat deze blijft steken in onderzoeken en verwijst naar landen als Denemarken, waar al vergaande PFAS-beperkingen bestaan.

‘Ik schaam me voor deze Staat’

Tijdens de zitting krijgt Egbert Lobée, voorzitter van Stichting Gezond Water, ruim twee minuten het woord. Hij was zichtbaar gefrustreerd over het verweer van de Staat. Na afloop was hij onverminderd kritisch: “Ik schaam me voor deze Staat. Die niets anders doet dan vergoelijken, rekken en afschuiven.” Volgens Lobée laat de overheid burgers structureel in de steek bij een probleem dat al jaren bekend is.

‘Defensieve houding beschamend’

Op de publieke tribune zit onder anderen Pieter Kwaadgras van de Wijkcommissie Noordgeest uit Bergen op Zoom. Samen met Stichting Gezond Water verzet de commissie zich tegen de Bergse kunsttofproducent Sabic. Deze loost al vele jaren PFBS-houdend afvalwater, een zeer schadelijke PFAS, in de Westerschelde. Kwaadgras noemt de houding van de Staat “ronduit beschamend”, zegt hij na afloop van de zitting. “De overheid zit in de loopgraven. Een leger aan deskundigen is komen opdagen, maar bijna alles wordt ontkend of afgezwakt.”

‘Niet onze verantwoordelijkheid’

Landsadvocaat Brans vraagt de rechtbank om de eisen af te wijzen. Volgens hem kan de rechter alleen ingrijpen wanneer sprake is van individuele gezondheidsschade bij de eisers, en die is volgens de Staat niet aangetoond.
Ook stelt hij dat niet alle PFAS-vervuiling aan Nederland is toe te schrijven, omdat een aanzienlijk deel uit het buitenland zou komen. Daarom zou de Staat niet volledig verantwoordelijk kunnen worden gehouden.