Zestiende-eeuws Engels kanon boven water bij bagger­werkzaamheden in de Mark

Een routineklus in de Mark leverde onverwacht een spectaculaire vondst op. Tijdens baggerwerkzaamheden tussen Standdaarbuiten en Zwartenberg stuitte het waterschap Brabantse Delta op een gietijzeren Engelse kanonsloop uit de zestiende eeuw. Het kanon stamt uit de beginjaren van de Nederlandse opstand tegen de Spaanse overheersers, en was vermoedelijk oorlogsbuit, zo meldt Waterschap Brabantse Delta.

Het gaat om een klein kaliber Engels kanon, waarschijnlijk gemaakt tussen 1560 en 1590 in de Weald-regio in Zuidoost-Engeland. In die tijd vonden veel Engelse kanonnen hun weg naar de Nederlanden. “Zeeland en Brabant hadden toen belangrijke aanvoerhavens,” legt een woordvoerder van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed uit. “Het is heel goed mogelijk dat dit exemplaar ooit is buitgemaakt en door de Republiek in gebruik is genomen.”

Beschermende modderlaag

De loop is opvallend goed geconserveerd. Dat dankt het object aan de eeuwenlange rust onder water en de beschermende modderlaag. Er zijn geen inscripties of symbolen op het kanon te vinden, waardoor de exacte herkomst een raadsel blijft.

Erfgoed in kaart gebracht

Waterschapsbestuurder Anco Sneep reageert verrast. “We hebben twee jaar geleden dit stuk rivier gescand en zo’n vierduizend metalen objecten in kaart gebracht. Inmiddels halen we die er stuk voor stuk uit: van helmen en munitiekisten tot fietsen en bestek. Maar dit kanon, dat steekt er echt met kop en schouders bovenuit.”

Veilig op z’n plaats

Voorlopig blijft het kanon veilig onder water opgeslagen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beslist binnen zes maanden waar het erfgoedstuk een definitieve plek krijgt. Of het ooit in een museum te zien zal zijn, blijft dus nog even spannend. Maar dat de Mark een bijzonder geheim prijsgaf, staat vast. “Dit is erfgoed dat de geschiedenis van Brabant en de Lage Landen letterlijk tastbaar maakt,” aldus Sneep.