Bergen op Zoom zet monumenten in etalage: synagoge, molen, Blokstallen

Het Bergse college van B&W doet een aantal gezichtsbepalende monumenten van de hand. Maandagavond maakten wethouders Van der Velden en Jacobs een lijst van tien verhandelbare objecten bekend. Daarop prijken de namen van panden met een grote cultuurhistorische betekenis, zoals de synagoge in het Bergse stadscentrum en de Borgvlietse molen. “We willen zo min mogelijk vastgoed nog in eigen beheer houden”, aldus Jacobs. In een tijd waarin Bergen op Zoom het financieel de water tot de lippen staat, moet nu de vrije markt zijn werk doen.

Door: Han Verbeem

De lijst van tien objecten bestaat uit de Blokstallen III (voormalige ruimte Facilitair Bedrijf), de Stadsschuur 1 t/m 3 (Bouwclubs de Krabbeklutsers en De Bergse Bengels), de Hof van Ram in Halsteren (Heemkundekring Halcherth), een onbebouwd perceel aan de Beeklaan, de Minigolfbaan in Meilust, molen De Twee Vrienden in Nieuw-Borgvliet, de voormalige synagoge (museum en herdenkingsruimte), het Park-keetje aan De Zoom, het Sterfhuisje in Halsteren en het kleine Spuihuisje bij de Kaai.

Gegadigden

Met de verkoop komt het college tegemoet aan de afspraken in het Focusakkoord, om gemeentelijk vastgoed van de hand te doen. Daarmee snijdt het mes aan twee kanten: de gemeentekas wordt gespekt met eenmalige inkomsten door de verkoop van gronden en panden, en tegelijk levert het een besparing op onderhoud en beheer. Hoeveel geld hiermee gemoeid is, willen de beide wethouders nog niet zeggen. Hetzelfde geldt voor de beoogde verkoopprijzen. “Daar gaan we prudent mee om”, aldus Jacobs. Voor sommige panden hebben zich inmiddels al gegadigden gemeld. Binnenkort komen echter alle tien objecten, mét vraagprijs, op de website van de gemeentelijke Stadsmakelaar te staan.

Synagoge

Diverse objecten vertegenwoordigen een belangrijke cultuurhistorische waarde, met als uitschieter het synagogegebouw aan de Koevoetstraat. Tot de Tweede Wereldoorlog was dit het gebedshuis voor de Joodse inwoners van Bergen op Zoom, die vrijwel geheel in de Duitse vernietigingskampen om het leven zijn gekomen. In de jaren ’70 is het gebouw gerestaureerd en ingericht als museum. Een herdenkingstentoonstelling herrinnert aan deze verdwenen gemeenschap. Toch wil de gemeente ook dit pand van de hand doen. “Als we nu zelf niet ingrijpen in ons vastgoed, dan doen anderen dat straks voor ons”, zegt wethouder Van der Velden – verwijzend naar een mogelijke Artikel 12-status. “Het is geen makkelijke boodschap maar de tijd van zoete broodjes bakken is voorbij.” 

Kaai

Niet elk gebouw op de lijst is even praktisch. Het kleine spuihuisje op het eind van de Gedempte Haven, ter hoogte van café ‘t Dobbertje, omvat slechts enkele vierkante meters. Het gebouwtje dateert uit de jaren ’50 en is kort na het dempen in oud-Hollandse stijl neergezet op de voormalige havendoorgang. Met de verkoop van dit huisje lijkt er definitief een streep gezet te zijn door plannen voor een open Kaai, ook als over enkele decennia de gemeente beter bij kas mocht zitten. Wethouder Jacobs denkt echter nu nog niet aan de zorgen van later. “Mochten er ooit weer plannen komen voor een open Kaai, dan zal het gemeentebestuur dat er dan zit rekening moeten houden met een particulier object dat de toegang blokkeert.”