Bergse plastic beker pilot mislukt, blijkbaar is gemeentelijke regie nodig

De pilot in Bergen op Zoom, gericht op het inzamelen van plastic bekers door de horeca via een muntjessysteem, is de mist in gegaan. Het gebrek aan medewerking vanuit een deel van de ondernemers bleek één van de voornaamste struikelblokken. Kees van Male, voorzitter van Ondernemersvereniging Sterck, blikt terug op het mislukte initiatief en ziet zonder gemeentelijke regie geen toekomst voor een circulair bekersysteem in de stad.

“Het is eigenlijk helemaal niet van de grond gekomen”, verzucht Van Male over de pilot die tijdens twee evenementen, Koningsdag en JazzBoZ, zou plaatsvinden. Uiteindelijk is het alleen bij het eerste evenement geprobeerd, en ook dat verliep volgens Van Male niet vlekkeloos. “De horeca wilde geen gezamenlijk gedragen besluit nemen, had geen behoefte om samen te werken.”

Verdeeldheid

Ondernemersvereniging Sterck heeft zich in de aanloop naar de ingangsdatum van de nieuwe wetgeving rondom plastic wegwerpproducten intensief bemoeid met de kwestie. “We hebben alle informatie met de horeca gedeeld en geprobeerd ze bijeen te brengen”, aldus Van Male. Helaas zonder het gewenste resultaat. “Want dat is het verhaal. De horeca is verdeeld.”

De pilot, met een systeem van plastic bekers waarvoor statiegeld betaald moest worden, kwam uiteindelijk op initiatief van twee ondernemers tot stand. “Sterck heeft zelfs aangeboden een substantieel deel van de benodigde munten te betalen om het proces van de grond te krijgen”, benadrukt Van Male. Echter, de bereidheid tot samenwerking bleef uit. Er was nog voorgesteld om Stichting Leutneutbon te betrekken maar die wil zich alleen bezighouden met de Vastenavend, aldus Van Male.

Noodzaak van gemeentelijke regie

Volgens de Sterck-voorzitter ligt de sleutel tot succes in de handen van de gemeente. “Als die het voortouw neemt en zegt van: je moet het zo doen, dan ontkom je er niet aan. Dan wordt het opgelegd.” Hij wijst op voorbeelden in andere steden, zoals Leiden en Roosendaal, waar systemen wel functioneren. “Ik denk dat het om het ontbreken van de regie gaat. Als je de regie neemt, dan gaat het lukken.”

De ondernemersvereniging kan alleen informeren en organiseren, niet dwingen. “We hebben geprobeerd alle horeca bij elkaar te krijgen, maar dat willen ze niet”, legt Van Male uit. Een deel van de ondernemers is simpelweg niet gemotiveerd, volgens hem.

De toekomst van de beker

Hoewel de pilot met de plastic bekers op een fiasco is uitgelopen, voorziet Van Male dat de gemeente uiteindelijk stappen zal moeten ondernemen om de plastic soep in de stad aan te pakken. “De lokale overheid moet nu het initiatief nemen en die moet gewoon zeggen: dit gaan we doen en er valt geen discussie meer over te voeren.” Eén van de ideeën is om het op te nemen in de APV.

Van Male heeft zelf een duidelijke voorkeur: de terugkeer van de harde, herbruikbare bekers met een borgsysteem. “Mijn wens zou zijn, en dan bekijk ik het vanuit de organisatie ook wel als consument, laten we eenmalig gewoon harde bekers inkopen. Zoals we die jaar en dag hebben gehad.” Hij stelt voor dat de consument een borg betaalt voor de beker, waardoor de beker waarde krijgt en minder snel verdwijnt. Door ze te bedrukken kan het zelfs van promotionele waarde zijn voor de gemeente, én een verzamelobject worden.

Sterck blijft bovendien bereid de horeca te ondersteunen bij een eventuele collectieve inkoop van bekers, door voorfinanciering aan te bieden. “We willen best de horeca helpen, maar het nemen van een beslissing, dat kunnen wij niet. Dat moet de horeca helemaal zelf doen.”

Dit najaar ligt er een voorstel

Het is wat de ondernemersvereniging betreft nu aan de gemeente Bergen op Zoom om het stokje over te nemen en te bepalen hoe de stad de uitdaging van plastic afval in de horeca in de toekomst zal aanpakken. Hoe dat vorm gaat krijgen laat nog even op zich wachten. Een woordvoerder laat weten, namens wethouder Hans Peter Verroen, dat de bestuurder hierover nog in gesprek is met de horeca. Na het zomerreces komt er een voorstel dat in het college besproken zal worden. “Vanzelfsprekend wordt de gedachte om regels op te nemen in de APV daarin meegewogen, maar op dit moment is nog niet duidelijk of dat ook de richting zal zijn.”