Opnieuw geen monumentenstatus voor Ketrientje: rechter stelt gemeente in gelijk

De historische delen van het voormalige zorgcentrum Catharina – onder Bergenaren bekend als ‘t Ketrientje – krijgen geen monumentale bescherming. De rechtbank in Breda heeft de gemeente Bergen op Zoom in het gelijk gesteld, die eerder een positief monumentenadvies heeft afgewezen. De drie erfgoedorganisaties die aandringen op een beschermde status, zijn teleurgesteld. “Maar de strijd is nog niet gestreden”, zegt Norman Vervat van het Cuypersgenootschap.

In 2019 adviseerde de onafhankelijke monumentencommissie van de gemeente Bergen op Zoom een beschermde status voor twee delen van het leegstaande zorgcomplex: het hoofdgebouw en het zusterhuis, beiden ongeveer een eeuw oud, zouden over bijzondere monumentale waarden beschikken. Maar het college legde het advies naast zich neer. De economische belangen van zorginstelling tanteLouise wegen zwaarder, aldus toenmalig wethouder Barry Jacobs.

Rechtmatig

Erfgoedorganisaties Bond Heemschut, stichting BOEi en het Cuypersgenootschap vinden dat de gemeente ingaat tegen de eigen regels en brachten de zaak voor de rechter. Die heeft deze week besloten dat het Bergse college rechtmatig heeft gehandeld.

Beroep mogelijk

Tegen de rechterlijke uitspraak is nog beroep mogelijk, de drie organisaties hebben daarvoor tot het eind van dit jaar de tijd. “We bestuderen de uitspraak”, aldus Vervat. Hij zegt niet uit te sluiten de juridische strijd voort te zetten. “Met name de voorgevel van aan het St Catharinaplein is beeldbepalend en karakteristiek, dat heeft de gemeente zelf al aangegeven”, merkt hij op. De gevel zou volgens hem ook in de nieuwbouw opgenomen kunnen worden.

Catharinahof

Op het terrein bouwt zorgorganisatie tanteLouise het woonzorgcomplex Catharinahof, dat ruimte biedt aan maximaal 271 bedden. Maar volgens de erfgoedorganisaties kan pas gesloopt worden, als er een door de gemeenteraad goedgekeurd nieuwbouwplan ligt. “En dat is er nog niet”, benadrukt Vervat. “Er is wel een ontwerp maar dat dateert alweer van een aantal jaren geleden.” Inmiddels is er bijvoorbeeld veel veranderd met betrekking tot CO2 en stikstof. Want zelfs al wordt een eventueel bezwaar bij de Raad van State afgewezen, dan nog blijven beroeps- en bezwaarprocedures mogelijk tegen de nieuwbouwplannen.

Vertraging dreigt

Woordvoerder Marc Molenaars van tanteLouise stelt dat de plannen inmiddels in een vergevorderd stadium zijn, waarbij ook de inbreng van omwonenden is verwerkt. “Sterker nog, het nieuwe gebouw had er moeten staan”, zegt hij. Door de bezwaarprocedures dreigt verdere vertraging, en dat kan de zorgorganisatie niet gebruiken. “Echt uiterlijk 2029 moet het af zijn”, benadrukt hij. Een beroepsprocedure bij de Raad van State kan zomaar drie jaar extra vertraging opleveren. “En dat kunnen we écht niet hebben.”

Overleg

Daarom wil tanteLouise snel met de gemeente aan tafel over de ruimtelijke procedures. Het inpassen van de oude gebouwen in de nieuwbouw acht hij “niet realistisch”, de meerkosten zouden vele miljoenen bedragen. Ook biedt complete nieuwbouw de kans om een “historische weeffout” te herstellen en de gevelwand 2,5 meter dichter naar het plein toe te bouwen. “Dat is de vroegere rooilijn en daarmee krijgt het plein weer de oorspronkelijke dimensie terug”, aldus Molenaars.