Krassen in Bergse gevangenisdeur vertellen nieuw verhaal: ‘Graffiti uit de negentiende eeuw’

De gevangenpoort in Bergen op Zoom heeft er een nieuw verhaal bij, nu blijkt dat inkervingen gaan over opvoedkolonie Frederiksoord. Die kolonie staat sinds afgelopen zomer op de UNESCO werelderfgoedlijst.

Willem Loeff is stadgids en weet veel te vertellen over de gevangenpoort. Toen hij en zijn collega’s de naam Frederiksoord hoorden, ging er een lampje branden. “Achter een van celdeuren staat de naam ‘Frederikshoft’ wat hetzelfde is als Frederiksoord”, zegt Loeff. Gevangene Franciscus Colfs heeft in 1823 samen met zijn vrouw en zoon twee maanden in de cel in Bergen op Zoom gezeten. “Wat doe je als je opgesloten zit, chagrijnig zijn natuurlijk en uit verveling je naam maar kerven. Een soort graffiti maar dan uit de negentiende eeuw”, vertelt Loeff terwijl hij de letters aanwijst op de houten deur. Onder andere zijn naam, geboorteplaats, woonplaats en jaartallen heeft hij in het hout vereeuwigd.

Tekeningen

Naast de tekst in de deur heeft meneer Colfs waarschijnlijk ook tekeningen gemaakt in de houten deurlijst van een marechaussee te paard, maar ook van zichzelf als een beschaafde heer. “Misschien dacht hij wel dat hij zo weer naar buiten zou komen als hij daar te werk is gesteld”, zegt Loeff.

Frederiksoord

Frederiksoord is een kolonie van weldadigheid waar bedelaars werden heropgevoed. De rijken uit de stad betaalden geld aan de gemeente, zodat er elke maand mensen naar die kolonie toe konden. In zo’n kolonie kregen de kinderen onderwijs en moesten de mannen en vrouwen werken. Aan het begin van hun verblijf kregen ze nieuwe kleren en begonnen ze met een schuld van 25 gulden. Als ze in een aantal jaar 25 gulden meer hadden verdiend dan dat ze gekost hadden, mochten ze terug de maatschappij in. Op die manier konden ze met een schone lei en een goedgevulde portemonnee een nieuw leven beginnen.

Historisch verhaal

Loeff verwacht niet dat bezoekers de deur plat zullen lopen nu het verhaal bekend is, maar het is wel een mooi extra verhaal. “Een monument gaat pas leven als daar een menselijke historie aanzit”, vertelt Loeff.