Tullepetaonen naar Krabbegat om redder carnaval Anton van Duinkerken te eren

De Roosendaalse harmonie IQ Aarmoei-nieke heeft zaterdag een eerbetoon gebracht bij het standbeeld van Anton van Duinkerken in Bergen op Zoom. De harmonie bestaat 50 jaar en beseft dat dit voor een groot deel te danken is aan Van Duinkerken. Hij schreef in 1928 het manifest “De verdediging van carnaval”, toen het feest zwaar onder vuur lag van de christelijke kerken. Uiteindelijk zorgde dat manifest er voor dat carnaval bleef bestaan.

Carnaval mag dan het feest der zotheid zijn, het eerbetoon aan Anton van Duinkerken is hartstikke serieus. “Zonder die Bergenaar hadden we geen carnaval gehad. Hij heeft niet voor niets de bijnaam Krabbengeneraal,” vertelt Eric van Arendonk van IQ Aarmoei-nieke. “Het is een serieus eerbetoon. We leggen bloemen, houden toespraken en we spelen nog wat, want dat hoort er natuurlijk bij. Anton van Duinkerkens zoon is aanwezig. De stichtingen Carnaval Roosendaal en Vastenavend zijn er bij en ook de twee wethouders.”

Van Duinkerken ging terug naar de culturele oorsprong

Van Duinkerken was een beroemde Bergenaar. Zijn echte naam was Willem Asselbergs. Hij was dichter, schrijver, journalist en hoogleraar. Ook zat hij in veel besturen en commissies. Het besef dat hij ook belangrijk is geweest voor het voortbestaan van carnaval, kwam tijdens de voorbereidingen voor het jubileum van IQ Aarmoei-nieke. “Eén van de oprichters, die toen nog leefde, wees ons er op: ‘weten jullie dat Anton van Duinkerken er voor gezorgd heeft dat wij dit feest nog kunnen vieren?’ En toen zijn we dat ‘s verder gaan uitspitten,” legt Van Arendonk uit.

We moeten er voor terug naar 1928, het jaar waarin Van Duinkerken het manifest “De verdediging van carnaval’ schrijft. Als jonge man dompelde hij zich dagenlang in het feest en de culturen die er bij horen. Een feest dat onder vuur lag. “Zowel de protestante als de katholieke kerk verzette zich toen sterk tegen carnaval. Vooral natuurlijk tegen de uitwassen van het feest. En ze verboden deelname aan carnaval,” vertelt Van Arendonk. “Van Duinkerken ging terug naar de culturele oorsprong. Hij gaf aan dat je cultuur niet mag vermoorden voor de uitwassen. Dit prachtige feest moet je niet om zeep helpen.”

Het werd platvloers gemaakt en dat is het feestje niet

De leden van IQ Aarmoei-nieke zien ook duidelijke overeenkomsten met de oprichting van hun harmonie. Ook toen waren er uitwassen die de carnaval geen goed deden. “In 1972 zeiden drie heren tegen elkaar: het gaat niet goed met het feestje. Er was te veel import die alleen maar kwam om vier dagen te drinken,” kijkt Van Arendonk terug. “Denk ook aan de landelijke hits van André van Duin en Ria Valk. Grote bloemkolen… Het werd platvloers gemaakt en dat is het feestje niet. ‘Da’s aarmoei’, zeiden de oprichters.”

Michel van Hout, Laurent van Mansfeld en Mones Kuijpers wilden cachet en wijsheid terugbrengen in Tullepetaonestad. Aarmoei, dat leek al op harmonie. Met IQ er voor was de wijsheid ook geregeld. Maar het moest juist een tegenhanger zijn van de arremoei, dus werd er nie achter geplakt: IQ Aarmoei-nieke was geboren. En al 50 jaar lang proberen ze het carnavalsfeest op niveau te houden. Daar hoort de erkenning van Van Duinkerken bij. Ook al was dat een Krab. Want carnaval en vastenavend brengt mensen samen.

Het feest is verbroedering, iedereen is gelijk

“We willen dat meer mensen beseffen wat hij betekent heeft. En wat het caravalsfeest eigenlijk betekent,” sluit Van Arendonk af. “Het feest is verbroedering, iedereen is gelijk en niemand is beter dan een ander. En af en toe moet je elkaar op een ludieke manier een spiegel voorhouden.”

Lees ook: Naamsteen Anton van Duinkerken weer terug op zijn plek Lees ook: Pastoor geeft jubilerende IQ Aarmoei-nieke Roosendaalse kunst cadeau