Kinderarts Bravis waarschuwt voor gevolgen vapen: ‘Net zo verslavend als cocaïne’

Het vapegebruik bij jongeren onder de 18 jaar is hoog. Dat blijkt uit cijfers van het Nederlands Jeugdinstituut. Ook in de ziekenhuizen zien artsen het vapegebruik onder deze jonge mensen toenemen. En dat terwijl de vapes erg schadelijk kunnen zijn. Daarom slaan artsen uit heel het land alarm, zo ook de medische staf van het Bravis ziekenhuis.

In 2023 heeft 10,2 procent van jongeren van 12 tot 14 jaar wel eens gevapet. Bij de 15- tot 17-jarigen ligt dit aantal hoger, namelijk 23,3 procent. En dat terwijl vapes eigenlijk zijn bedoeld voor mensen die willen stoppen met roken.

“Wij zien juist dat jongeren eerst gaan vapen, en daarna overstappen op sigaretten roken”, zegt kinderarts Christiaan van Woerden. Hij is werkzaam voor het Bravis ziekenhuis. “En we weten nu dat de stoffen in een vape, eigenlijk ook héél schadelijk zijn.” Normaliter wanneer iemand zich meld bij de huisarts of in het ziekenhuis, wordt er gevraagd of diegene rookt, drinkt of drugs gebruikt. “Nu moeten we dus ook echt gaan vragen of mensen vapen.”

‘Niet over mijn longen hoor’

Tijdens een rondje door de straten van Bergen op Zoom geven meerdere jongeren aan dat ze vapen, of het wel eens hebben geprobeerd. “Omdat iedereen het doet”, is dan de reden. “Maar ik heb het niet over mijn longen gedaan hoor”, verdedigt een meisje zich. “Tijdens het stappen krijg ik wel eens een hijsje aangeboden”, vertelt iemand.

Op de vraag of ze de gevaren van vapen kennen, zijn de antwoorden wisselend. “Nee”, zegt een jongen, die het wel af en toe doet. “Je kan er kanker door krijgen, en er dood aan gaan”, weet een meisje met een roze jas te vertellen. “Coma”, reageert een jongen kort maar krachtig. Vooral het antwoord ‘kanker’ wordt vaak gegeven. Maar niet iedereen kan zich daar druk om maken. “Dat zie ik dan wel weer”, is een reactie.

Lichamelijke en mentale gevaren

“Er zijn veel meer gevaren”, gaat de arts daar op in. “Het grootste gevaar is de kans op verslaving door de nicotine die in een vape zit, waardoor de kans op sigaretten roken groter wordt.” Maar er zijn natuurlijk ook lichamelijke gevolgen. “Denk aan longontsteking, chronisch hoesten.” Op de lange termijn inderdaad zoals de jongeren al zeiden, het krijgen van kanker. “En er zijn ook gevaren voor je mentale gezondheid. Je kan er depressief of angstig door worden.”

Op een afbeelding van het menselijk lichaam laat Van Woerden zien wat er met de rook van de vape nou eigenlijk gebeurt. “Het komt via de neus en de mond naar binnen”, vertelt hij. “Het gaat naar je luchtpijp, die zich vertakt in de luchtpijpvertakking.” De rook komt in de longen terecht. “Uiteindelijk komt de damp in de allerkleinste vertakkinkjes terecht, helemaal tot in de longblaasjes.” Daar hoort eigenlijk zuurstof opgenomen te worden. “Een vape verstoort dat, en daardoor kan er een chronische longontsteking en chronisch hoesten ontstaan.”

Net zo verslavend als cocaïne

Maar hoe verslavend is vapen nou eigenlijk? “Net zo erg als cocaïne en heroïne”, aldus Van Woerden. In één wegwerp vape, die zo’n 8 euro kost, zit net zoveel nicotine als in twee pakjes sigaretten. En dat terwijl één pakje sigaretten gemiddeld 11 euro kost. “De kans op verslaving is daardoor heel groot. Twee van de drie jongeren die vapen, gaan uiteindelijk ook roken.”

De tip van kinderarts Van Woerden, en heel veel andere artsen in zowel West-Brabant als in heel ons land, luidt dan ook: “Kijk goed naar wat voor stoffen er in een vape zitten en realiseer je wat voor schade dat aan je lichaam kan veroorzaken. En denk dan: wil ik dat eigenlijk wel?”